3264 - Tirmizi'deki rivayet şöyle: "Nesebinizden sıla-i rahm yapacaklarınızı öğrenin. Zira sıla-i rahim akrabalarda sevgi, malda bolluk, ömürde uzamadır. Buhari, Edeb 12; Tirmizi, Birr 49, (1980).
“Allah Resûlü (sas) buyurdu ki: – Allah, sadaka ve sıla-i rahim sebebiyle, insanın ömrünü uzatır. Yine bunlar sebebiyle kötü ölümü, şerri ve zararı (o insandan) uzaklaştırır.”
Bu hadis–i şerifte, mü’minler, sadaka vermeye ve sıla-i rahimde bulunmaya teşvik edilmektedir.
Sıla–i rahim, yakın akraba ile ilgilenmek, onlarla irtibatı kesmemek, yardım ve iyilikte bulunmak demektir. Sadaka ve sıla–i rahim, hadisin ifadesi ile kötü ölümü önler. Kötü ölüm, insanın günahlarına tevbe etmeden ölmesi veya günah işler bir halde vefat etmesi demektir.
Sadaka ve sıla–i rahim, mü’mini bu kötü akıbetten koruduğu gibi, her türlü şer ve zararı da ondan uzaklaştırır.
3263 - Ebu Hüreyre (radıyallahu anh) anlatıyor: "Resullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Kim, rızkının Allah tarafından genişletilmesini, ecelinin uzatılmasını isterse sıla-i rahim yapsın.''
3266 - Selmân İbnu Âmir (radıyallahu anh) anlatıyor: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Fakirlere yapılan tasadduk bir sadakadır, ama zî-rahm'a (yani akrabaya) yapılan ikidir: Biri sıla-i rahim, diğeri sadaka."
Nesai, Zekât 82, (5, 92); Tirmizi, Zekât 26, (658); İbnu Mâce, Zekât 28, (1844).
-----------------------------------------
Sıla-i rahmin anlam itibariyle önem arzetmesinin bir yönü de şudur: Rahim kelimesi Allah'ın Rahman isminden alınmıştır.
Bu konuda ki kudsî hadiste "Allah (c.c.) şöyle buyurmaktadır: "Ben Allah'ım. Ben Rahman'ım, rahmi (akrabalığı) ben yarattım, kendi ismimden bir isim ona verdim. Artık kim yakınlarıyla ilgi kurup akrabalığın hakkını yerine getirirse ona lütuflarda bulunurum, kim de akraba ile ilişkisini keserse (ilgisiz kalırsa), ben de ondan rahmetimi keserim." (Tirmizî, Kitabu'l-Birr ve's-Sıla, 9)
İşte bu iştikak, yani, rahmin, Rahman isminden alınmasında rahmete nasıl bir vesile edildiği açıkça ifade edilmektedir. O halde bu rahmeti, şefkat ve merhametle, hısımlık ilgi ve hakkı olan kimselere ulaştırmak, yakınlarla ve nesep sebebiyle hısım olanlarla ilgi kurmak her bakımdan rahmete yol açacaktır.
Bu itibarla sıla-i rahime riayet Yaradanın merhametini celbedecek ve bir çok berekete vesile olacaktır.
Sıla-i rahmi terk eden ve bu konuyu hafife alanlar Kur'ân'dan sonra Hz. Peygamber'in ifadelerinde de şiddetli bir şekilde kınanmışlardır. Bu konuyla ilgili olarak Allah Resûlü şöyle buyurmaktadır: "Mükafatı en hızlı verilen hayır, iyilik ve sıla-i rahimdir. Cezası en hızlı verilen kötülük de zulüm ve sıla-i rahimi terk etmektir" (Ebû Dâvud, Edeb, 51)
NETİCE İTİBARİYLE:
Sıla-i rahim dinî bir vecibedir. Akrabalar arası bir çok problemin halledilmesinde çok önemli bir dinamiktir. Kişiye hem ferdî hem de toplumsal olarak bir çok getirisi vardır. Sıla-i rahim en azından akrabalarımıza karşı tatlı sözlü, güler yüzlü; olmak karşılaştığımız zaman selamlaşmayı hal hatır sormayı ihmal etmemek daima kendileri hakkında iyi şeyler düşünmek ve hayır dilemektir. Daha sonra ziyaretlerine gitmek ve ihtiyaç durumunda yardımlarına koşmaktır. Özellikle yaşlıları zaman zaman arayarak, yapılacak işleri varsa onları takip etmek kendilerini sevindirecektir. Sıla-i rahmin en önemli kısmı ise akrabalara mali yardımda bulunmaktır. Bu yardımlar herkesten beklenemez. Hasta ve yatalak bir kişiden akrabasını ziyaret etmesini istemek anlamsızdır. Fakir birisinden de başkalarına mali yardım istemek uygun değildir. Fakat maddi imkanları yerinde olan zengin bir müslümanın sadece ziyaret ve hal-hatır sormakla bu görevi yerine getirebileceği de söylenemez. Bu kimse için sıla-i rahim yoksul akrabalarına elinden geldiğince maddî destekte bulunmaktır. Şu halde sıla-i rahmi yerine göre bu anlamlarda anlamak ve tatbik etmek gerekir.
Üzülerek söylemek gerekirse son dönemlerde toplumumuzda kaybolmaya yüz tutan değerlerimiz arasında sıla-i rahmi de görmekteyiz. Zira akrabalar arası ilişkiler son derece zayıflamış yeni yetişen nesiller artık birbirlerini tanımaz hale gelmiştir. Sosyal, ekonomik ve kültürel ne tür problem olursa olsun bu vecibe ihmal edilmemelidir. Zira Kur'ân ve sünnet bu konuda gerekli tahşidâtı yapmıştır. Rahmete mazhar olmak yine Rahmanın arzu ettiği işlere bakar.
